เภสัชกรรมไทย
จำพวกต้น (ควินิน-ทำมัง)
- ก้าน,ใบ และเปลือกต้น รสขมจัด
 - สรรพคุณ แก้ไข้จับสั่น (มาลาเรีย)
 
- เนื้อในฝัก รสหวานเอียน
 - สรรพคุณ ระบายท้อง ช่วยบรรเทาอาการ
 
- ดอก รสขมเปรี้ยว
 - สรรพคุณ แก้ไข้ เป็นยาระบาย
 - เปลือก และใบ รสฝาดเมา
 - สรรพคุณ บดผสมทาฝี และเม็ดผื่นตามร่างกาย
 - ใบ รสเมา
 - สรรพคุณ ระบายท้อง แก้พยาธิผิวหนัง
 - ราก รสเมา สรรพคุณ ฝนทารักษาขี้กลาก
 
- แก่น นักไสยศาสตร์ใช้ทำปลัดขิกลงยันต์
 
- เปลือกต้น รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง สมานแผล
 - เปลือกเม็ด และเปลือกฝัก รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ ถอนพิษยาเบื่อเมา ทำให้อาเจียน
 - กระพี้ รสเมา สรรพคุณ แก้รำมะนาด
 
- เปลือกต้น รสฝาดจัด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง คุมธาตุ บิดมูกเลือด
 
- ใบ รสจืดมัน
 - สรรพคุณ แก้ไข้เปลี่ยนอากาศ (ไข้หัวลม)
 
- เปลือกต้นแคป่า รสฝาด
 - สรรพคุณ ต้มเอาน้ำชะล้างบาทแผล
 
- ดอก รสหวานเย็น
 - สรรพคุณ ขับเสมหะ และโลหิต ขับผายลม
 - ราก รสหวานเย็น สรรพคุณ ขับเสมหะ แก้ลม
 
- เนื้อไม้ และเปลือกต้น รสฝาดเฝื่อนหวาน
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง แก้บวม แก้ตกโลหิต
 
- ราก รสฝาดเย็น สรรพคุณ แก้ริดสีดวงงอก
 
- ดอก รสหวาน
 - สรรพคุณ บำรุงโลหิต แก้โรคโลหิตจาง
 
- เมล็ด รสร้อนหอม
 - สรรพคุณ แก้ลม สมานแผล ตัดไข้
 - รก (เนื้อหุ้มเมล็ด) รสหวาน
 - สรรพคุณ ระบายท้อง
 
- ดอก รสหอมร้อน
 - สรรพคุณ บำรุงหัวใจ บำรุงประสาท ขับระดู
 - ดอกแห้ง รักษาโรคดีพิการ
 - เกสร รสหวาน
 - สรรพคุณ บำรุงโลหิต และน้ำเหลือง
 
- เมล็ด รสหวานร้อน
 - สรรพคุณ ระบายท้อง ขับเสมหะ
 
- น้ำมันจากเมล็ด รสร้อน
 - สรรพคุณ แก้โรคขัดข้อ อัมพาต แก้ฝี
 
- ใบ รสเย็นเฝื่อน
 - สรรพคุณ ตำพอกแก้ปวด แก้อักเสบ ฟกบวม
 
- ราก รสขมขื่นปร่า
 - สรรพคุณ แก้พิษไข้ พิษกาฬ
 
- ใบ รสเย็น
 - สรรพคุณ ตำพอกฝีถอนพิษ แก้ปวด
 
- ใบ ผสมน้ำประสานทองสะตุ ตำตากแดดให้แห้ง
 
- ใบสด
 - สรรพคุณ ตำคั้นเอาน้ำทาต่อมในคออักเสบ
 
- ดอกแห้ง สรรพคุณ ตำผสมน้ำทาระงับปวด
 - ราก รสเบื่อเมา
 - สรรพคุณ บำรุงกำลัง แต่ทำให้อาเจียน
 - ยาง รสฝาด 
สรรพคุณ แก้ท้องร่วง แก้ระดูตกหนัก
บำรุงร่างกาย 
- ราก รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ บำรุงกำลัง ทำให้อาเจียน
 - ใบ ตำเป็นผง ทาภายนอก
 - สรรพคุณ แก้ฟกช้ำ ฝนกับน้ำทาแก้ต่อมอักเสบ
 - ดอกแห้ง ทำยาทา
 - สรรพคุณ ระงับความปวด และแก้พิษไข้
 
- ยาง รสฝาด สรรพคุณ บำรุงกำลัง แก้ระดูขาว
 
- ราก รสเผ็ดขื่นร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้ไข้เพื่อลม
 
- ราก รสกร่อยเค็ม
 - สรรพคุณ ขับน้ำคาวปลาหลังคลอดบุตร
 
- ใบ รสร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ ตำพอกรักษาโรคปวดบวม
 
- ใบอ่อน ต้มกับเปลือกต้นอบเชยรับประทาน
 - สรรพคุณ แก้ท้องขึ้นอืดเฟ้อ
 - ลูก รสร้อน
 - สรรพคุณ ขับโลหิตอย่างแรง แก้ฝีตานซาง
 - ราก รสเฝื่อนเค็ม
 - สรรพคุณ ต้มอาบแก้พิษไข้หัวผื่นคัน
 
- ต้น มัดตำให้ละเอียด พอกปิดแผลเรื้อรัง
 - สรรพคุณ ถอนพิษ รับประทาน แก้พิษฝีดาษ
 
- ใช้ทั้ง 5 รสร้อน
 - สรรพคุณ แก้ไข้หัว แก้พิษฝี
 
- ใบสด รสเย็น
 - สรรพคุณ ตำผสมสุราพอกปิดแก้พิษฝี
 
- แก่น รสร้อนหอม
 - สรรพคุณ แก้ไข้สันนิบาต
 
- ดอก รสเย็นหอมจัด
 - สรรพคุณ แก้ไข้ บำรุงหัวใจ
 
- เนื้อไม้ รสขมหอม
 - สรรพคุณ แก้ไข้ตัวร้อน แก้ไข้เพื่อดี แก้กระษัย
 
- แก่น รสขมหอม
 - สรรพคุณ บำรุงหัวใจ แก้ลมวิงเวียน
 
- เนื้อไม้ และแก่น รสขมเย็น
 - สรรพคุณ แก้ไอ แก้ซางอันบังเกิดแต่ดี
 
- เนื้อไม้ และแก่น รสขมหอมร้อน
 - สรรพคุณ แก้ไข้ดีเดือด ดีพลุ่ง
 
- เมล็ดใน รสหอมฝาดหวานสุขุม
 - สรรพคุณ แก้กระหายน้ำ บำรุงกำลัง แก้ลม
 
- รกหุ้มเมล็ด (ดอก) รสหอมฝาดร้อน
 - สรรพคุณ บำรุงโลหิต บำรุงผิวเนื้อให้เจริญ
 
- เนื้อไม้ รสขมหวาน
 - สรรพคุณ บำรุงประสาท บำรุงเนื้อหนังให้สดชื่น
 
- ผลสุก รสหวานฝาด
 - สรรพคุณ รับประทานกับน้ำกะทิสด
 
- เนื้อไม้ รสขมหวาน
 - สรรพคุณ บำรุงประสาท บำรุงกำลัง
 
- เนื้อไม้ รสขมเย็น
 - สรรพคุณ แก้ไข้อันบังเกิดแต่ตับ และดี
 
- แก่น รสหอมเย็นติดร้อน
 - สรรพคุณ แก้ไข้กำเดา บำรุงหัวใจ แก้ลม
 
- ใบ รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ลมจรต่างๆ แก้เสมหะ
 - และดับพิษทั้งปวง
 - นมจาก เป็นเกล็ดสีดำอยู่ใต้ท้องใบ รสฝาดกร่อย
 - สรรพคุณ แก้ลมจร ลมป่วง แก้ไข้ ท้องเสีย
 - แก้พิษตานซ่างลิ้นเป็นฝ้าละอองขาว
 
- เปลือกต้น รสฝาด
 - สรรพคุณ สมานแผลในปากในคอ เหงือก
 - หรือฟันผุ แก้ริดสีดวงทวาร แก้ท้องร่วง
 - ห้ามโลหิตตกใน
 - เมล็ด รสฝาดเมา
 - สรรพคุณ แก้กลาก เกลื้อน และโรคเรื้อน
 - แก้เยื่อตาอักเสบ
 - ใบ รสเย็น
 - สรรพคุณ ทำให้เย็นดับพิษ
 - แก้ปวดแสบปวดร้อน
 
- เปลือกต้น รสร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้ปวดศีรษะ แก้เสมหะพิการ
 - แก้ระดูขาว
 - เมล็ด รสร้อน สรรพคุณ แก้แน่นจุกเสียด
 
- เปลือกต้น รสร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้ปวดศีรษะ แก้เลือดออกตามไรฟัน
 - ใช้เบื่อปลา
 - เนื้อไม้ รสร้อนเฝื่อนๆ สรรพคุณ ขับระดูขาว
 - เมล็ด รสร้อน
 - สรรพคุณ แก้แน่นจุกเสียด รัดมดลูกหลังการ
 - คลอดบุตร แก้เยื่อตาอักเสบ แก้อาเจียน
 - ฝนทาแก้ตัวร้อน แก้ไอเด็ก
 - ใบ รสฝาด สรรพคุณ แก้ท้องร่วง
 - ราก รสขื่นเอียน สรรพคุณ ระบายท้อง
 
- ราก รสขมเย็น
 - สรรพคุณ ถอนพิษไข้กาฬ แก้ร้อนในกระหายน้ำ
 - ลดความร้อนใน ร่างกาย
 - บางตำราว่า รสสุขุม
 - สรรพคุณ แก้ไข้เพื่อโลหิต แก้ลมปลายไข้
 
- ใบ รสร้อน สรรพคุณ แก้ลม และเสมหะ
 - ดอก รสร้อน
 - สรรพคุณ แก้โรคตา แก้หนาว และเย็น
 - ต้น รสร้อน สรรพคุณ ขับโลหิตประจำเดือน
 - ราก รสร้อน
 - สรรพคุณ ขับลมในกระเพาะอาหาร และลำไส้
 - แก้ริดสีดวงทวาร แก้บวม แก้คุดทะราด
 - บำรุงธาตุ บำรุงโลหิต
 
- ราก รสร้อน
 - สรรพคุณ บำรุงธาตุ บำรุงโลหิต ขับลมในลำไส้
 - และกระเพาะอาหารให้เรอ แก้ท้องอืด เฟ้อ
 - เสียด แน่นหน้าอก ทำให้ร่างกายเกิดความอบอุ่น
 - ถ้ารับประทานมาก ทำให้แท้งลูก
 - บดเป็นผงปิดพอกฝี ทำให้เกิดความร้อน
 - เกลื่อนฝีได้ แก้ริดสีดวงทวาร
 
- เปลือกต้น รสฝาดเย็น
 - สรรพคุณ ลดความร้อน แก้ไข้ กล่อมเสมหะ
 - แก้ร้อนในกระหายน้ำ
 
- ใบ รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ ฆ่าพยาธิผิวหนัง กลาก เกลื้อน
 - ดอก รสเมาเบื่อ สรรพคุณ แก้พยาธิไส้เดือน
 - ต้น รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ เกลื้อนช้าง เกลื้อนใหญ่
 - เรื้อนกวาง เรื้อนน้ำเต้า
 - ราก รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ ฆ่าพยาธิตามขุมขน
 - และรากผม รังแค
 - ลูก และใบ ตำพอกฝี
 - สรรพคุณ เร่งหนองให้แตกเร็ว
 - เปลือกต้น รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ ตำคั้นเอาน้ำหยอดหูฆ่าแมงเข้าหู
 - ใช้ทั้ง 5 รสเมาเบื่อ สรรพคุณ รักษาฝีภายใน
 
- ใบ ผล รสเปรียว
 - สรรพคุณ ระบายท้อง แก้ไข้
 - กัดฟอกเสมหะ แก้ธาตุพิการ
 - ราก รสเปรี้ยว สรรพคุณ แก้ไข้ตัวร้อน
 
- รากสด รสร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ ตำพอกแก้พิษฝี ฟกบวม
 - รับประทานขับน้ำย่อยอาหาร เจริญอาหาร
 
- ราก รสร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้ท้องขึ้นอึดเฟ้อ ขับลมในลำไส้
 - แก้ปวดเสียวในท้อง (มดลูกอักเสบ)
 
- ใบ รสเฝื่อนหวาน
 - สรรพคุณ ทำให้เสมหะแห้ง แก้ดีพิการ
 - ดอก รสเฝื่อน สรรพคุณ แก้คัน แก้ฝีดาษ
 - ต้น รสหวานน้อย
 - สรรพคุณ ขับลมให้ลงเบื้องต่ำ
 - ราก รสหวาน
 - สรรพคุณ ขับเลือดเน่า บำรุงหัวใจชุ่มชื้น
 - แก้กำเดา แก้เสมหะเป็นพิษ
 - แก้น้ำลายเหนียว ทำให้ชุ่มคอ
 - เปลือกราก สรรพคุณ ทำให้อาเจียน
 
- เนื้อในลูก รสเปรี้ยวหวานเย็น
 - สรรพคุณ ปรุงยาหอมชูกำลัง
 - ทำให้ใจคอชุ่มชื่น บำรุงหัวใจ
 - เหมาะสำหรับเป็นอาหารแก่คนไข้หนัก
 
- ใบ รสฝาด
 - สรรพคุณ รมแก้หืด ชงแก่ๆ รับประทาน
 - แก้พิษของยาอันตราย สมานแผล
 - กากใบชา ใช้โขลกปิดพอกแผลถูกไฟ
 - ถูกน้ำร้อนลวก
 - ใบ บางตำราว่า รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง แก้ร้อนในกระหายน้ำ
 - แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย บำรุงหัวใจให้ชุ่มชื่น
 
- ราก รสเผ็ดร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้คูถเสมหะ
 - ขับเสมหะให้ตกทางทวารหนัก
 - ต้น รสเผ็ดร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้เสมหะในทรวงอก
 - ลูก (ดอก) รสเผ็ดร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้เสมหะในลำคอ
 - ใบ รสเผ็ดร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ ทำให้เสมหะงวด และแห้งเข้า
 
- ราก รสขื่น
 - สรรพคุณ แก้พิษฝีภายใน แก้กระษัย
 - แก้ปัสสาวะพิการ แก้ไตพิการ
 
- ต้น รสขื่นปร่า สรรพคุณ แก้ฟกบวม
 - ลูก รสขื่นปร่า
 - สรรพคุณ แก้เจ็บคอ ลำคออักเสบ
 - ดอก รสขื่นเมา สรรพคุณ แก้โรคมะเร็ง
 - ราก รสขมขื่น
 - สรรพคุณ แก้ไข้เพื่อลม ขับลมในท้อง
 - ให้ซ่านออกมา แก้ไข้ร้อนในทุกชนิด
 - ใบ รสเฝื่อนเมา
 - สรรพคุณ ต้มเอาน้ำอาบแก้โรคผิวหนัง
 - ไข้ฝีกาฬ สันนิบาต ตะคริว
 
- ใบ รสเบื่อเอียน
 - สรรพคุณ ตำ หรือขยี้ทาแก้กลากเกลื้อน
 - โรคผิวหนังชนิดมีตัว
 - ต้น รสเบื่อเอียน สรรพคุณ ขับพยาธิไส้เดือน
 - ดอก รสเบื่อเอียน สรรพคุณ ระบายอ่อนๆ
 - ต้น ราก ใบ รสเบื่อเอียน
 - สรรพคุณ แก้กระษัยเส้น
 - แก้ท้องผูก ขับปัสสาวะ
 
- เมล็ด คั่วให้เกรียม ตำผง
 - ชงน้ำร้อนเหมือนกาแฟ รสขมหอมเล็กน้อย
 - สรรพคุณ บำรุงหัวใจให้ชุ่มชื่น
 - ทำให้นอนหลับ แก้กระษัย ขับปัสสาวะ
 - ใช้ทั้ง 5 รสขมเบื่อ
 - สรรพคุณ แก้ไข้ ขับพยาธิในท้องเด็ก
 
- ใบ รสเย็น สรรพคุณ แก้ไข้ตัวร้อน แก้ไข้พิษ
 
- เมล็ด (ลูก) รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง กล่อมเสมหะ และอาจม
 
- ไม้นี้รับประทานไม่ได้ เป็นพิษอาจถึงตายได้
 - ถ้าจะนำไปปรุงเป็นยาต้องเผาให้เป็นถ่าน
 - ถ่าน รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ แก้ไข้พิษเซื่องซึม แก้โรคผิวหนัง
 
- เนื้อไม้ รสขม
 - สรรพคุณ ระงับความร้อน ดับพิษไข้
 - แก้ปวดศีรษะ ขับเหงื่อ
 
- ผล รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง ตกโลหิต แก้มวนท้อง
 - ขับพยาธิ แก้กระษัย แก้ฝีเน่าเปื่อย
 - เปลือกลูก เผาเป็นถ่าน แช่น้ำรับประทาน
 - สรรพคุณ ขับระดูขาว ขับปัสสาวะ
 - เปลือกต้น และเนื้อไม้ รสฝาดติดขม
 - สรรพคุณ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง บำรุงกำหนัด
 - แก้กามตายด้าน
 - เปลือกต้น เผาเป็นด่างแช่น้ำรับประทาน
 - สรรพคุณ ขับระดูขาว ขับปัสสาวะ
 - ต้มกับเกลือรักษารำมะนาด แก้ปวดฟัน
 - เป็นยาอายุวัฒนะ
 
- เปลือกต้น และลูกอ่อน รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง แก้อาเจียน
 - แก้บิด สมานแผล
 
- เนื้อไม้ รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง แก้บิดมูกเลือด
 - ราก รสฝาด
 - สรรพคุณ กล่อมเสมหะ และอาจม
 - ใบ รสฝาดเอียน สรรพคุณ ขับเหงื่อ
 
- เนื้อไม้ รสเบื่อเอียน
 - สรรพคุณ ขับพยาธิไส้เดือน แก้ตานขโมย
 - แก้โรคผิวหนัง ผื่นคัน ประดง
 
- ราก รสปร่า
 - สรรพคุณ ขับลมในลำไส้ ดับกลิ่นคาว
 - ขับผายลม ทำให้เรอ แก้ปัสสาวะพิการ
 
- ราก รสจืด
 - สรรพคุณ แก้กระษัย แก้ปัสสาวะพิการ
 - แก้ช้ำรั่ว เบาหยดย้อย
 
- เนื้อไม้ และแก่น รสขมหวาน
 - สรรพคุณ แก้คุดทะราด แก้เสมหะ แก้โลหิต
 - แก้กำเดา แก้ไข้สัมประชวร
 - (ไข้ที่มีอาการแสดงที่ดวงตา ให้เป็นสี
 - แดง เหลือง เขียว)
 
- เนื้อไม้ และราก รสฝาดเลี่ยนเย็น
 - สรรพคุณ แก้พิษทั้งปวง แก้พิษวัณโรค
 
- ราก และต้น รสขมเย็นเอียน
 - สรรพคุณ ดับพิษไข้ทั้งปวง แก้ตัวร้อน
 - ดับพิษซาง แก้พิษฝีในท้อง
 
- ต้น รสขมเอียนร้อน
 - สรรพคุณ ขับผายลม แก้โลหิตพิการ
 - ถ่ายเสมหะ
 - ใบ รสร้อนเอียน สรรพคุณ แก้ลมบ้าหมู
 - ยาง รสร้อน
 - สรรพคุณ ถ่ายหนอง และลม
 - ถ่ายอุจจาระอย่างแรง และกัดทำลายอย่างแรง
 - จนน้ำหมดตัวถึงตาย และเข้าตาอาจบอดได้
 
- เปลือกต้น รสฝาด สรรพคุณ กล่อมเสมหะ และขับโลหิต
 - ใบ รสฝาดเฝื่อน สรรพคุณ แก้บวม
 - ผล รสฝาดเฝื่อน สรรพคุณ แก้บวมข้อ
 
- เปลือกต้น รสฝาด สรรพคุณ แก้ริดสีดวงจมูก
 - ใบ รสขมฝาด
 - สรรพคุณ แก้อหิวาตกโรค
 - แก้ท้องร่วง แก้อาเจียน
 
- เปลือกต้น รสเบื่อเมา
 - สรรพคุณ แก้บิดมูกเลือด
 - เนื้อไม้ รสเบื่อเมา
 - สรรพคุณ แก้พิษตานซาง
 - ขับพยาธิไส้เดือน แก้ซางลงท้อง
 - ใบ รสเบื่อเมา สรรพคุณ แก้เม็ดซางขึ้นปาก
 - ผล รสเบื่อเมา สรรพคุณ แก้ตานขโมย พุงโร
 - ราก รสเบื่อเมา
 - สรรพคุณ ขับพยาธิทุกชนิด
 - แก้พิษตานซาง แก้ท้องร่วง
 
- เนื้อไม้ และราก รสเมาเอียน
 - สรรพคุณ ขับพยาธิไส้เดือน ตัวตืด
 - แก้พิษซาง ผอมแห้ง ละลายไขข้อ
 - ทำให้เกิดความร้อน
 
- งวงตาล รสหวานเย็น
 - สรรพคุณ แก้พิษตานซาง ขับพยาธิ
 - ทำให้ดวงจิตชื่นบาน
 - ก้านตาล และใบสด ลนไฟบิดเอาน้ำ
 - รับประทาน รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้โลหิต
 - อมแก้ปากเปื่อย
 - ราก รสหวานเย็น
 - สรรพคุณ แก้พิษตานซาง ชูกำลัง ขับพยาธิ
 
- เปลือกต้น และเนื้อไม้ รสเบื่อเมาเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้อุจจาระธาตุพิการ
 - อุจจาระเป็นฟองสีเขียว สีขาวเป็นมูกเลือด
 - ราก รสจืดเบื่อเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้ตานซาง กล่อมอาจม
 - ขับพยาธิไส้เดือน
 
- เปลือกต้น รสขม
 - สรรพคุณ แก้ไข้เพื่อดีพิการ สมานลำไส้
 - ใบ รสจืด สรรพคุณ แก้ไข้หวัด
 - ดอก รสขมเย็น
 - สรรพคุณ แก้ไข้เพื่อโลหิต ไข้ตัวร้อน ไข้เหนือ
 - ราก รสร้อนเล็กน้อย สรรพคุณ ขับผายลม
 - กระพี้ รสร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ ขับโลหิตให้ตก
 
- เปลือกต้น รสจืดเฝื่อน
 - สรรพคุณ แก้นิ่ว แก้ไข้
 - กระพี้ รสเบื่อเมา สรรพคุณ แก้เกลื้อน
 - ใบ รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ ฆ่าพยาธิผิวหนัง กลาก
 - เกลื้อน แก้ไข้หวัด
 
- เปลือกต้น รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ แก้พิษสัตว์กัดต่อย พิษงูกัด
 - โดยฝนกับสุรา ชุบสำลีปิดบาดแผล
 - ผสมรำให้ม้ากิน ขับพยาธิตัวตืด
 - เมล็ด รสเมา รับประทานทำให้อาเจียน
 - อันตรายถึงตายได้
 
- ใบ รสเย็นหอม
 - สรรพคุณ บำรุงหัวใจ ดับพิษไข้ ชูกำลัง
 - ราก และต้น รสจืดหอม
 - สรรพคุณ แก้กระษัย,ไตพิการ ขับปัสสาวะ
 
- หัว และราก รสหวานเย็นขม
 - สรรพคุณ ดับพิษตับปอด แก้หัวใจพิการ
 
- ราก รสจืดเฝื่อนขมน้อย
 - สรรพคุณ ระบายอ่อนๆ ถ่ายลมถ่ายเสมหะ
 - ไม่ไซ้ท้อง
 - ใบ และเมล็ด รสเบื่อขมน้อย
 - สรรพคุณ ถ่ายพยาธิ แก้ฟกบวม
 - แก้ดีซ่าน แก้หืด
 
- เมล็ด รสมัน
 - สรรพคุณ บำรุงเส้นเอ็น ทำให้เกิดความอบอุ่น
 - ราก รสจืด
 - สรรพคุณ ขับปัสสาวะ แก้น้ำปัสสาวะ
 - เป็นสีแดงเหลืองคล้ายขมิ้น และปัสสาวะน้อย
 
- ราก รสจืดขื่นๆ
 - สรรพคุณ ขับละลายก้อนนิ่วเกิดจากไต
 - กระตุ้นเตือนไตให้ทำงาน
 
- ราก รสเบื่อขม
 - สรรพคุณ ถอนพิษผิดสำแดง (ไข้ซ้ำ)
 - แก้สะอึก (เนื่องจากกระเพาะอาหารขยายตัว)
 
- ต้น ราก รสเบื่อเมา
 - สรรพคุณ ขับพยาธิตัวตืด และพยาธิไส้เดือน
 - ใบ รสฝาด สรรพคุณ แก้เด็กท้องร่วง บิดมูกเลือด
 - เปลือกลูก รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้ท้องร่วง บิด ปิดธาตุ
 - ฝนกับน้ำปูนใส ทาแก้พุพอง เน่าเปื่อย
 - ทับทิมทั้ง 5 สรรพคุณ แก้ท้องเสีย บิด มูกเลือด
 
- ต้น รสจืดเฝื่อน
 - สรรพคุณ ขับเสมหะให้ลงเบื้องต่ำ
 - ขับพิษไข้หัว (หัดสุกใสดำแดง) แก้ไข้
 - ราก รสจืดขื่น
 - สรรพคุณ แก้พิษงู แก้ร้อนในกระหายน้ำ
 - แก้อาเจียน แก้หืดไอ แก้พิษฝี
 
- ราก รสจืดขื่น
 - สรรพคุณ ถอนพิษสัตว์กัดต่อย แก้พิษงู
 
- เปลือกต้น รสร้อนสุขุม
 - สรรพคุณ เจริญอาหาร ขับผายลม
 - บำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ
 - ราก แก่น รสขมร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ แก้เจ็บเอว เจ็บหลัง เส้นตึง ท้องอืด
 - ใบ เผาไฟผสมกับน้ำยาสูบ
 - ฉีดฆ่าตัวแมลง และตัวหนอนได้
 
- เปลือกต้น รสร้อน
 - สรรพคุณ แก้ลมจุกเสียด แน่นเฟ้อ
 - แก้อาการปวดท้อง ขับผายลม บำรุงธาตุ
 - ขับลมในลำไส้ และกระเพาะอาหาร
 
- ราก รสฝาด สรรพคุณ คุมธาตุ แก้ท้องร่วง
 - เปลือกลูก รสฝาด
 - สรรพคุณ คุมธาตุ สมานแผล
 - แก้น้ำเหลืองเสียพุพอง แก้ฝีตานซาง
 - กลิ่นของเปลือกลูกทุเรียน ขับไล่ตัวเรือดได้
 - เผาเป็นขี้เถ้า ละลายน้ำมันมะพร้าว
 - ทาแก้คางทูม
 - เนื้อในลูก มีธาตุกำมะถัน รับประทานมากๆ
 - ทำให้เกิดความร้อนในร่างกาย
 - สรรพคุณ แก้โรคผิวหนัง
 - และขับพยาธิไส้เดือนในท้องได้
 
- ใบ รสเบื่อเย็น
 - สรรพคุณ ดับพิษไข้ แก้ไข้ตัวร้อน
 - แก้พยาธิผิวหนัง
 - ราก รสเมาเบื่อ
 - สรรพคุณ แก้กลากเกลื้อน ผื่นคัน
 - และโรคผิวหนังที่เป็นน้ำเหลืองบางชนิด
 
- ใบ รสเย็นเบื่อ
 - สรรพคุณ ตำกับสุรา พอกแก้ปวดฝี
 - ถอนพิษปวดอักเสบ
 - ราก รสเย็นเบื่อ
 - สรรพคุณ ฝนกับสุรา ทาแก้พิษตะขาบ
 - แมลงป่อง
 
- ใบ เปลือกต้น รสเฝื่อนเอียนเย็น
 - สรรพคุณ แก้เสมหะ แก้ลมเป็นพิษ
 - หยอดตาแก้ตาแดงตาฝ้าฟาง และตาแฉะ
 - ราก รสเมาเอียนเย็น
 - สรรพคุณ แก้พยาธิในท้อง
 - แก้ตาฟาง แก้เสมหะ
 
- เปลือกต้น รสเฝื่อนเอียน
 - สรรพคุณ แก้เสมหะ แก้ลม แก้ก้อนนิ่วในไต
 - กระพี้ รสเฝื่อนเอียน สรรพคุณ แก้พิษฝี
 - แก่น รสเฝื่อนเอียนเย็น
 - สรรพคุณ แก้ฝีในท้อง(วัณโรค)
 - ใบ รสเบื่อเอียนเย็น
 - สรรพคุณ ขับพยาธิไส้เดือน
 - แก้ตัวร้อน แก้ริดสีดวง
 - ดอก รสขื่นเอียนเย็น สรรพคุณ ขับโลหิตระดู
 - ลูก (ฝัก) รสขม สรรพคุณ บำรุงน้ำดี
 - ราก รสเฝื่อนเอียน สรรพคุณ แก้พิษทั้งปวง
 
- ใบสด รสเอียนเย็น
 - สรรพคุณ แก้ไข้ตัวร้อน ดับพิษ
 - ใบแก่สด รมควันไต้ให้ตายนึ่งชุบสุราปิดแผล
 - สรรพคุณ แก้เนื้อร้ายตายลุกลามบวมแดง
 - (เนื้อเน่า)
 
- ใบ เปลือกต้น รสเฝื่อนเอียนเย็น
 - สรรพคุณ แก้ไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ
 - แก้โรคตา
 
- เมล็ด รสเผ็ดร้อนขมหอม
 - สรรพคุณ แก้ลมวิงเวียน หน้ามืด ตามัว
 - แก้โลหิตจาง แก้เย็นชาปลายมือปลายเท้า
 
- เมล็ด รสขม
 - สรรพคุณ แก้ไข้ แก้ดีพิการ
 - แก้ครั่นเนื้อครั่นตัว นอนสะดุ้งผวา หลับๆ ตื่นๆ
 
- เมล็ด รสเผ็ดร้อนขม
 - สรรพคุณ บำรุงกำลัง ขับผายลม
 - แก้เส้นศูนย์กลางท้องพิการ แก้ชีพจรอ่อน
 - หรือพิการ นอนสะดุ้งผวา (โทษน้ำดี)
 - แก้คลั่งเพ้อ
 
- เมล็ด รสเผ็ดร้อนขมเล็กน้อย
 - สรรพคุณ ขับเสมหะ แก้ลม แก้น้ำดีพิการ
 - แก้ลมเสียดแทง แก้คลื่นเหียนอาเจียน
 
- เมล็ด รสเผ็ดขม
 - สรรพคุณ ขับเสมหะให้ลงสู่คูถทวาร
 - ขับลมในลำไส้ แก้อาเจียน บำรุงโลหิต
 - ใบ และต้น รสจืดเฝื่อน
 - สรรพคุณ แก้หนองใน (กามโรค)
 - เปลือกต้น รสจืดเฝื่อน
 - สรรพคุณ ขับระดูขาว
 
- ใบ รสฝาด สรรพคุณ แก้เล็บถอด อักเสบช้ำ
 - ยอดอ่อน รสฝาด
 - สรรพคุณ แก้เด็กท้องร่วงได้ผลดีทุกระยะ
 
- เมล็ด รสเผ็ดร้อนขมหอม
 - สรรพคุณ ขับลมในลำไส้ให้ผายเรอ
 - แก้กระเพาะอาหารพิการ
 - แก้ธาตุกำเริบ หย่อน พิการ
 
- เมล็ด รสขมเผ็ดร้อนเล็กน้อย
 - สรรพคุณ บำรุงธาตุ แก้เสมหะพิการ แก้กำเดา
 
- เมล็ด รสหวานกลิ่นหอม
 - สรรพคุณ กระจายเสมหะ
 - กระจายลมที่ลั่นโครกครากอยู่ในท้อง
 - แก้จุกเสียด แก้ลมปั่นป่วนอยู่รอบขอบสะดือ
 - แก้คลื่นเหียน อาเจียน
 
- ราก รสร้อนขมหอม
 - สรรพคุณ แก้น้ำดีพิการ แก้กำเดา
 - นอนสะดุ้งสะทกสะท้าน แก้เพ้อคลั่ง
 - ขับน้ำดีให้ตกลำไส้
 
- ใบ รสเย็น
 - สรรพคุณ ตำพอกแก้ปวดนิ้วเท้า (เก๊าท์)
 - เล็บขบ ถอนพิษปวดอักเสบ
 
- เปลือกต้น รสฝาด
 - สรรพคุณ ต้มชะล้างบาดแผล สมานแผล
 
- เปลือกต้น รสฝาด สรรพคุณ สมานแผล
 
- รากอากาศ รสจืด
 - สรรพคุณ ขับปัสสาวะ แก้กระษัยไตพิการ
 - บำรุงน้ำนม แก้ปัสสาวะมีสีต่างๆ
 
- เปลือกต้น รสร้อนหอมฉุน
 - สรรพคุณ ขับผายลม แก้ท้องขึ้นอืดเฟ้อ
 - บำรุงธาตุ แก้จุกเสียด
 
เภสัชกรรมไทย
เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ
จำพวกเถา-เครือ 
https://thaitraditionalmedicinebook.blogspot.com/2014/01/blog-post_47.html
เภสัชกรรมไทย
สมุนไพรที่ใช้ในงานสาธารณสุขมูลฐาน
(กระเทียม-ชุมเห็ดเทศ)
https://thaitraditionalmedicinebook.blogspot.com/2014/01/blog-post_6472.html
รสแก้ตามฤดู, รสแก้ตามกาล
https://thaitraditionalmedicinebook.blogspot.com/2014/01/blog-post_34.html
https://thaitraditionalmedicinebook.blogspot.com/2014/01/1.html
https://phuketthaitraditionalmedicinecenter.blogspot.com/2013/09/blog-post_25.html
สมุนไพรสด
ศูนย์การแพทย์แผนไทยภูเก็ต
https://phuketthaitraditionalmedicinecenter.blogspot.com/2013/04/thai-traditional-medicine.html




























































































































































































































































































No comments:
Post a Comment